Pierwszy boom na nowoczesną edukację przyszedł do Polski wraz z erą renesansu. Szesnastowieczni młodzi szlachcice zdobywali wiedzę i doświadczenie w bardzo różnych miejscach. Czego może nas nauczyć moda sprzed kilku wieków?
Edukacja miała przygotować synów szlacheckich do życia publicznego i piastowania urzędów. Jeszcze ważniejsze było jednak to, żeby wykształcić młodzieńca prawdziwie wszechstronnego. Człowiek renesansu miał być oczytany, dysponować szeroką wiedzę o świecie i znać języki obce. W jaki sposób można było osiągnąć te ambitne cele?
Wszelkie nauki rozpoczynano już od bardzo młodego wieku. Nad wszystkim czuwał indywidualny wychowawca, zwany preceptorem. Kluczowy moment w procesie edukacji następował jednak nieco później. Było nim wyruszenie młodego, nastoletniego szlachcica w podróż po Europie. Na ile w wyprawie chodziło o podjęcie nauki na najważniejszych zagranicznych uczelniach? Cóż, jeszcze ważniejsze było nabranie obycia w obcym otoczeniu, nauka samodzielnego funkcjonowania i poznanie odmiennych kultur. Jak te dawne cele edukacji uległy zmianie przez ostatnie pięć wieków? I czy zmiany poszły w dobrą stronę…?
W XVI wieku w edukacji chodziło głównie o rozbudzenie ciekawości świata. Ideałem było kształcenie radosne, w czasie którego uczeń zdobywa wiedzę z autentyczną chęcią, w sposób twórczy i nieskrępowany. Więc czy mogło się obyć bez połączenia nauki ze sportem i rekreacją? W ten sposób wszyscy poznawali antyczny model równomiernego rozwoju ciała i ducha. Nauki podejmowane na zagranicznych uczelniach najczęściej nie kończyły się natomiast uzyskaniem tytułów naukowych. Czy to nie fascynujące, że synowie szlacheccy nie dbali o dyplomy?
Prawdziwy „egzamin z życia” przychodził po powrocie do kraju. Młodzi szlachcice obejmowali urzędy, administrowali majątkami, angażowali się w politykę. A tam liczyło się już tylko to co potrafią, a nie to jakie szkoły skończyli. Czy to nam czegoś nie przypomina…?